Александар Гугуљанов од струмичкото село Муртино цел живот се занимава со земјоделство. Почнал уште како дете, заедно со своите родители, а денес тој и неговата сопруга самостојно го водат семејното стопанство. Обработуваат околу 30 декари земја, а производството им е насочено кон пролетна зелка и куртовска капија или популарната црвена пиперка ајварка.
„Имаме околу 80 пластеници со зелка и исто толку со пиперка. Годишно произведуваме околу 80 тони пиперка и 40 до 50 тони зелка“ – раскажува Александар.
Во 2020 година, решил да ја искористи можноста што ја нуди ИПАРД програмата и да вложи во нов трактор. Вели дека информациите за програмата ги добил во Подрачната единица на Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство во Струмица, по што решил да аплицира.
„Мерката ми изгледаше примамливо. Сакавме да инвестираме во подобра механизација, затоа што со старата опрема производството е потешко и побавно“, вели тој.
Александар аплицирал сам, без да користи консултантски услуги.
„Сè си собрав сам. Единствена помош добив од вработените во Агенцијата за поддршка и развој на земјоделството. Многу ми помогнаа, ми објаснија што точно треба и како да ја подготвам документацијата“, објаснува тој.
Од аплицирањето до добивањето на решението поминала речиси една година.
„Процедурата е долга, не е баш едноставна. Треба време да се соберат сите документи, а потоа и самото чекање трае. Но, на крајот се исплати“, вели Александар.
Купување со сопствени средства, па чекање за поврат
Вкупната вредност на тракторот била околу 8.200 евра. Според условите на ИПАРД програмата, Александар прво морал сам да ја покрие целата инвестиција, а потоа да добие поврат на 40% од средствата.
„Јас го платив целиот износ, а по купувањето имаше неколку контроли, дојдоа на лице место да проверат дали е купен тракторот, дали е регистриран. Откако сè беше потврдено, државата ми ги врати парите“, објаснува тој.
Иако е задоволен од мерката, вели дека најголемиот проблем е што прво треба сам да ги обезбедиш средствата.
„Не секој земјоделец има 8.000 евра на располагање. Најдобро би било, кога ќе се одобри проектот, државата директно да ја покрие својата обврска кон фирмата кај што се купува машината. Така не би морале да чекаме и да се заглавуваат сопствени пари“, смета Александар.
Премногу бирократија и патувања
Според него, постапката би била многу полесна ако обезбедувањето на документацијата оди преку еден центар, на пример преку ресорното министерство.
„Сè се води преку Министерството, ние сме регистрирани земјоделци, добиваме субвенции, имаме историја, не гледам зошто треба за секој документ да се оди во Скопје. Пет-шест пати патував од Струмица до Скопје за различни потврди. Тоа одзема време, трошоци и нерви“, вели тој.
Поттик и за други земјоделци
Неговиот позитивен пример веќе го следат и други земјоделци од Муртино и околината.
„Некои добија трактори, други добија системи капка по капка. Сите што ме прашаа, им кажав што точно треба. Мило ми е што повеќе луѓе се охрабруваат да аплицираат“, вели Александар.
Тој планира повторно да аплицира, овојпат за дополнителна механизација, и смета дека ИПАРД програмата е важна поддршка, иако има свои предизвици.
„Мерката е добра. Се чека долго, бирократијата е тешка, ама на крајот се исплаќа“, завршува тој. (З. Ѓоргиев)
