Дали ќе има рудник кај струмичките села Иловица и Штука на Огражден е долгогодишно прашање. Општините Босилово и Ново Село дури имаа и референдуми за тоа, но слабата излезност ги направи неуспешни. Згора на тоа, околу една година по нивното спроведување, Уставниот суд ги поништи референдумите за рудниците на Југоистокот, заклучувајќи дека тоа е прашање за кое одлучуваат централните власти. Ова ги налути активистите, но тие ја продолжија својата борба.
Прашањето за рудникот кај Иловица и Штука по одредени случувања повторно доби на интензитет. Овој јули, како реакција на владината одлука за спојување на концесиите за експлоатација на Еуромакс, компанијата којашто сака да го изгради и да оперира со рудникот, еколошките здруженија „Здрава Котлина“ од Струмица и „Еко Долина“ од Ново Село организираа протест.
По најавата на протестот, кој беше поддржан од бројни јавни личности и организации, вклучително и од Струмичката епархија, владејачкиот СДСМ излезе со став дека граѓаните на струмичките општини треба на референдум да одлучат дали сакаат рудник. Активистите веднаш потсетија дека ваквиот став не ја зема предвид одлуката на Уставниот суд по ова прашање. Поради тоа, ставот на СДСМ го третираа како замајување на јавноста.
Улици во центарот на Струмица ова пладне беа затворени поради блокадата насловена „Заедно против рудникот“. Активистите се мобилизираа и ги собраа загрижените граѓани за да испратат порака дека воопшто не сакаат рудник и да ги повикаат надлежните да стават крај на ова прашање. Граѓани донесоа овошје и зеленчук за да покажат дека Струмица е земјоделски крај, како и свирчиња и други алатки за да направат врева и да покажат дека состојбата е алармантна.
View this post on Instagram
Еден од говорниците на протестот, Костадин Ристоманов, еден од главните активисти во борбата против рудникот, ги повика насобраните денеска да направат еден референдум. „Да ве прашам, какво е вашето мислење, сакате ли да имате рудник?“. Толпата пред него трипати одекна со гласно „не!“.
Меѓу многуте граѓани беа и Јованка Тренчевска, министерка за труд и социјална политика, и Каја Шукова, министерка за животна средина и просторно планирање, кои на прес-конференција пред протестот го повторија ставот на нивната партија дека рудникот не треба да се отвори доколку не се исполнат три услови: консултација со локалното население, почитување на целата процедура и запазување на еколошките стандарди.
И додека се случуваше протестот, Еуромакс Рисорсис објавија соопштение на своите профили на социјалните мрежи. За нив овој протест беше груб притисок врз институциите. За оваа канадска компанија, рудникот ќе биде најголемата инвестиција во земјава од осамостојувањето и ќе се работи со најбезбедни и најсовремени методи.
И додека двете најголеми партии СДСМ и ВМРО-ДПМНЕ меѓусебно се обвинуваат, Левица без забелешки го поддржа движењето против рудникот при што дел од протестот беа претседателот Димитар Апасиев и пратеникот Борислав Крмов. Тука беа и пратениците на ВМРО-ДПМНЕ од струмичкиот регион Ели Панова, Јадранка Поцкова и Дејанчо Ефтимов, пратеничката на СДСМ, Љубица Спасова, градоначалниците на општините Босилово и Ново Село, Ристо Манчев и Ѓорѓи Божинов, на чија територија е планираниот рудник, но и многу советници од струмичките општини, позиција и опозиција. /К.Ѓ./