ИПАРД програмата е императив и за пчеларите. На неодамнешниот Агро саем во Струмица тие потврдија дека сакаат да го модернизираат своето производство, но се соочуваат со недостиг на средства. Тврдат дека им се потребни инвестициии како во осовременување на пчеларството така и во производство на готови пчелни производи со нивно пакување.
Ѓорѓи Делев од Штука, општина Босилово има над 300 пчелни смејства. На паша се на планините Огражден и Беласица. Заради климатските промени сака да ги сели и на друга локација и да ги заштити, но и да има поголеми приноси, бидејќи долгиот сушен период може негативно да се одрази на неговиот бизнис.
Преку ИПАРД програмата сака да набави нови кошници, но и соодветна приколка како за транспорт на пчелните семејства на подобри локации за паша, така и за транспорт на медот и пчелните производи по пазари, но и саемски манифестации или за продажба до куќен праг. Годишно проиведува над три тони мед. Во струмичко го сметаат за еден од најголемите производители на мед.
„Може да се направи многу повеќе од страна на државата во врска со користењето на парите од ИПАРД програмата. Државата треба да ни биде гарант и во целиот процес и во обезбедување на средствата за инвестирање. Еве, јас сакам да набавам приколка за транспорт на пчелните семејства за паша која паралелно би ја користел и за транспрот на медот за продажба, но постапката е обемна и тоа ме обесхрабрува. Мора да има олеснување на таа бирократија за ИПАРД средствата. Некој мора да застане зад нас. Нам ни треба поорганизирана помош од државата преку консултантските или фирми кои помагаат во процесот на аплицирање за ИПАРД, вели Делев.
Делев веќе неколку години се занимава со пчеларство. Го смета за семеен бизнси. „Пчеларство Делеви“ е неговиот заштитен знак со кој на повеќе саемски манифестации има добиено голем број награди. Носител е на земјоделско стопанство и спроед него ако сакаме позитивни ефекти во агросекторот ќе биде потребно поголеми инвестиции од државата.
Државата да помогне во процесот на аплицирање за ИПАРД
Околу ИПАРД програмата на иста линија е и Ѓорѓи Андонов, пчелар од Струмица еден од членовите на задругата „Пчелин рај“. Според него ретко кој пчелар досега се осудил да користи или добил ИПАРД помош. Признаваат дека им се потребни инвестиции за модернизација на целиот процес и дека се подготвени да инвестираат, но ако тргнат по патот на ИПАРД ќе помине доста време. И тој смета дека државата треба да најде начин и модел како преку своите институции и органи да помогнат во процесот на аплицирање, но и да се обезбедат поволни кредитни средства за инвестирање кои со Ипардот би се вратиле.
„Земјоделците, фармерите не се толку искусни со обезбедување на потребната документација. Еве ние цели пет години трчкаме по институциите околу беласичкиот костенов мед за регистрација. Треба да се направи нешто за да производителите не стануваат административци. Агенциите кои се на државно ниво треба да помагаат. Имаме користено од Програмата за рурален развој што е прифатливо за нас. ИПАРД средства ретко кој има користено од пчеларите, оти процедурата е доста сложена, комплицирана и се чека многу време од апликација до финализација. Можеби во таа насока треба да се размисли. Олеснување на целата постапка или пак државата да биде гарант“, вели Андонов.
Преку ИПАРД до машини за полнење вино
Дека државата треба да помага во процесот на апликација смета и Јане Томов од Тимјаник, неготинско. Тој има над 3 хектари лозови насади, а од пред десетина години има и семејна винарија. ИПАРД програмата ја има користено за набавка на машини во семејната винарија. Тој планирал да ја развива винаријата за што одлучил да инвестира во набавка на современи машини за полнење на вино и машина за произвдство на крунести тапи за затворање. Слушнал дека неговата инвестиција преку ИПАРД може да се поврати, па тргнал во целата таа постапка. Вели дека имало моменти кога сакал да се откаже заради административна постапка, но бил истраен.
„Користевме ИПАРД и сме задоволни, но државата во тој поглед треба уште повеќе да помага, во поглед на гаранции и олеснување на постапката, оти ако државата не ни помогне тешко ќе одат работите во лозарството. Инаку оваа програма ја искористевме во винаријата, инвестиравме во современа машина за полнење вино и за производство на крунести тапи за затворање на шишињата со вино. Долга беше постапката, но мора да се биде упорен и стрплив. Сепак инвестираш во нешто“, вели Јане Томов од винарија „Томови“.
Отворен повикот за мерката 7 од ИПАРД
Агенцијата за финансиска поддршка во земјоделството и руралниот развој – АФПЗРР објави дека е распишан Јавниот повик за доделување финансиски средства од ИПАРД Програмата 2021-2027 за мерка 7 – Диверзификација на фарми и развој на бизниси и тоа следните приоритетни сектори: Aлтернативно земјоделско производство (кое не е поддржано според мерките 1 и 3), Преработка на алтернативни земјоделски производи (кое не е поддржано според мерките 1 и 3), Производство на храна и пијалоци, Поддршка на занаетчиски активности, Поддршка на услуги за руралното население, Поддршка на услуги во земјоделството, Поддршка на руралниот туризам.
Претстојниот јавен повик на ИПАРД Програмата 2021-2027 овозможува зголемени можности по однос на типот на инвестиции, поголем обем на потенцијални корисници или генерално се поддржуваат инвестиции во Диверзификација на фарми и развој на бизниси лоцирани во руралните средини во насока на подобрување на вкупните перформанси, економската продуктивност и конкурентноста на претпријатијата.
Правилата за користење на финансиските средства од ИПАРД Програмата 2021-2027 налагаат претходно склучување на договор на корисниците со Агенцијата за финансиска поддршка во земјоделството и руралниот развој и реализација на одобрената инвестиција, согласно претходно договорените услови. Контрола на самото место и спроведувањето на надзорот над договорот извршуваат овластени лица од Агенцијата за финансиска поддршка во земјоделството и руралниот развој и релевантни институции од Република Северна Македонија за управување, спроведување и контрола на ИПАРД и Европска Унија. (Т.К.)
